Geboortedatum: 27 maart 1979
Afstudeerrichting: Vrije beeldende kunsten (1998)
Woonplaats: New Jersey, VS
Huidig beroep: Chief conservator Princeton University Art Museum 

Bart Devolder volgde vanaf het vierde middelbaar Vrije beeldende kunsten in onze school. Inmiddels is hij een alom bekende naam in de kunstwereld. Daar zit zijn werk als onsite-coördinator van de restauratie van het Lam Gods ongetwijfeld voor iets tussen.

Dag Bart, leuk dat je met ons even wil terug- en vooruitblikken. We vallen maar meteen met de deur in huis: hoe kijk jij terug naar je schooltijd in het Heilig Graf?
Ik vond het een zeer aangename periode. Na acht jaar Jezuïetencollege ging de wereld van een gemengde school voor mij open en voelde ik me meer op mijn plaats. Dat ik na twee jaar Moderne voor Vrije beeldende kunsten koos, had daar ook wel mee te maken. Bovendien vond ik dat we een goed groepsgevoel hadden in de klas.

Herinner jij je bepaalde leerkrachten nog? Hebben zij een impact gehad op je huidige werk?
Uiteraard herinner ik me nog veel leerkrachten. Zonder meneer Hulstaert en meneer Van Daele zou ik niet staan waar ik nu sta. Dankzij meneer Hulstaert leerde ik kijken naar kunstwerken (close looking) en dit ter voorbereiding van zijn gevreesde vragen tijdens het examen waar we kunststromingen moesten herkennen aan de hand van niet-geïdentificeerde afbeeldingen. Ik spendeerde uren in de bibliotheek van Turnhout en mijn zolderkamertje thuis om bijvoorbeeld de subtiele verschillen tussen synthetisch en analytisch kubisme te leren zien. Zijn zeer aangename manier van lesgeven maakte dat ik telkens weer uitkeek naar wat we de volgende les zouden leren. Meneer Van Dalen heeft ook een zeer groot aandeel in het ontwaken van mijn interesses in schildertechnieken. Hij liet ons schilderen met ei tempera en caseïne.

Heb je nog contacten met oud-leerlingen?
Dankzij de sociale media heb ik het gevoel dat we nog wel wat contact hebben. Het is dringend tijd voor een echte reünie!

Dat is een uitstekend plan! In 1998 studeerde je af aan onze school. Welke opleiding volgde je nadien?
Het PMS raadde mij en mijn ouders af om Kunstwetenschappen te studeren, wat zeer jammer was. Ik ben gelukkig door de ingangsexamens geraakt in de Academie van Antwerpen (nu Universiteit Antwerpen) in de opleiding Conservatie/Restauratie van schilderijen, waar ik in 2002 afstudeerde. Uiteindelijk behaalde ik ook mijn eerste kandidatuur Kunstwetenschappen en Archeologie aan de VUB zonder naar de lessen te gaan, omdat ik een speciale regeling had tijdens mijn stage in het Louvre en enkel naar Brussel ging voor de examens.

Je trok, onder meer voor je stage, meermaals naar het buitenland. Hoe kijk je naar die tijd terug?
Ik vond het zeer belangrijk om te zien hoe restauratie beoefend wordt buiten ons land. Dankzij mijn Socrates-uitwisselingsstage in Polen tijdens mijn derde jaar had ik de smaak goed te pakken om nadien nog meer te reizen voor andere stages na mijn afstuderen.

Je was tijdens je loopbaan al in verschillende musea aan de slag. Welke musea lieten een diepe indruk op jou na?
Ik heb inderdaad het geluk gehad om in verschillende soorten musea en instituten te mogen werken; grote overheidsmusea, musea verbonden aan universiteiten en privémusea. Die laatste vind ik het gemakkelijkst om voor te werken, omdat er minder rompslomp is en er sneller grote beslissingen kunnen worden genomen, bijvoorbeeld bij aankopen. Universiteitsmusea hebben dan weer het educatieve luik dat zo interessant is.

Je was onsite-coördinator van het wereldberoemde drieluik, het Lam Gods. Wat hield die restauratie juist in?
De Lam Gods-restauratie was een zeer aangename ervaring. Ik vond het vanuit mijn rol als onsite-coördinator vooral belangrijk dat het hele team zich kon concentreren op het werk terwijl ik, samen met de hoofdverantwoordelijke, de pers en allerhande vergaderingen voor mijn rekening nam. De restauratie was initieel gepland als een esthetische opknapbeurt die enkel vijf jaar in beslag zou nemen. Toen we halverwege de eerste fase ontdekten dat de buitenluiken zeer zwaar overschilderd werden - en dat nog geen eeuw nadat het werk klaar was - werd beslist om het werk terug in zijn originele pracht te herstellen. Deze beslissing had uiteraard zware gevolgen voor de timing en het kostenplaatje.

Dat kan ik me voorstellen. Hoeveel tijd nam dat werk uiteindelijk in beslag?
We zijn gestart in 2012 en het is nog steeds aan de gang. Er was een pauze van enkele jaren tijdens het van Eyckjaar en de corona-pandemie. In 2023 ging de restauratie terug van start en in 2026 zal alles afgerond zijn. Ik ben nog verbonden met het project en zetel nu in de internationale commissie van experten die de restauratie opvolgt.

Fijn dat je zo nog betrokken blijft. Wat deed je na je Lam Gods-project?
Halfweg de tweede fase van het Lam Gods had ik de mogelijkheid om terug naar de Verenigde Staten te trekken. Dit was geen gemakkelijke beslissing, omdat ik het Lam Godsproject niet graag onafgewerkt achterliet. De aanbieding van het Princeton University Art Museum om een nieuw restauratieatelier te ontwerpen, er mensen voor aan te nemen en de mogelijkheid om les te geven, was echter op professioneel vlak zeer aantrekkelijk. Daar komt nog bij dat mijn vrouw Amerikaanse is en dat zij het ook wel zag zitten om terug te gaan.

In maart 2025 zal in Princeton University het nieuwe museum openen waar jij met je team de voorbije vier jaar hard aan werkte. Wat mogen we van dat museum verwachten?
Het museum gaat echt ongelooflijk worden. We zullen veel meer plaats hebben om onze collecties te tonen. Maar extra belangrijk is dat er een geheel nieuw education center zal zijn. Dat centrum laat studenten in dezelfde ruimte toe als de kunstwerken die ze bestuderen. Voor conservatie/restauratie betekent dit dat we behalve specialisaties in schilderijen en beelden nu ook een papier restaurator zullen hebben en meer plaats voor stagiaires.

Wat zijn jouw plannen nog voor de toekomst?
Dat is een goede vraag. De spreidstand tussen twee landen is lastig. Ik voel me niet (meer) thuis in België en ben ook geen Amerikaan. Er zijn in onze jobwereld ook niet veel mogelijkheden om terug naar België (of Europa) te keren. Misschien wachten we nog een tiental jaar tot de kinderen het huis uit zijn om nog eens een nieuwe uitdaging aan te gaan.

Je hebt gelukkig nog tijd om daarover na te denken. Nog veel succes, Bart! Welk pad je verder ook kiest, wij blijven supporteren aan de zijlijn.